1. Stress là gì và tại sao lại ảnh hưởng đến làn da?
Stress, căng thẳng tâm lý – là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi đối mặt với áp lực, lo âu, mất ngủ hoặc những cú sốc tinh thần. Khi stress kéo dài, tuyến thượng thận tiết ra nhiều hormone cortisol làm tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, gây bít tắc lỗ chân lông và viêm da. Cortisol còn phá vỡ collagen, khiến da khô, sạm, dễ nhăn và lão hóa sớm.
2. Các bệnh da liễu thường gặp khi bị stress
– Mụn trứng cá: stress kích thích tuyến bã nhờn, gây viêm và tái phát.
– Viêm da cơ địa, chàm, mề đay: hệ miễn dịch rối loạn làm da ngứa, đỏ, bong tróc.
– Vảy nến: bệnh bùng phát khi người bệnh chịu áp lực tinh thần.
– Rụng tóc: căng thẳng kéo dài làm rối loạn chu kỳ mọc tóc.
– Nám, xỉn màu, nhăn da: stress làm giảm tuần hoàn máu và phá hủy collagen.
3. Góc nhìn Y học cổ truyền
Theo Y học cổ truyền, tâm và da có mối liên hệ mật thiết. Căng thẳng làm can khí uất kết, khí huyết không thông, tân dịch rối loạn – gây ra mụn, ngứa, rụng tóc. Sách Hoàng đế Nội kinh có ghi: “Tâm an tắc dung mạo hảo, tâm phiền tắc sắc biến” – tức là tâm an thì da sáng, tâm phiền thì sắc mặt kém tươi.
4. Điều trị kết hợp hiện đại và cổ truyền
Y học hiện đại tập trung giảm viêm, giảm ngứa, kiểm soát tuyến bã. Trong khi đó, Y học cổ truyền điều trị từ gốc bằng cách điều tâm – điều khí – điều huyết.
🔹 Châm cứu, cấy chỉ, xoa bóp bấm huyệt: giúp thư giãn, điều hòa thần kinh, tăng tuần hoàn da.
🔹 Dưỡng sinh, xông thảo dược: thanh nhiệt, giải độc, giúp ngủ sâu.
🔹 Các bài thuốc uống thường dùng: Tiêu dao tán, Toan táo nhân thang, Thiên ma câu đằng ẩm…giúp thư can, an thần, dưỡng huyết.
🔹 Thuốc tắm ngoài da:
Trong y học cổ truyền, nhiều vị thuốc có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, giảm ngứa được dùng để tắm ngoài da, giúp da sạch khuẩn, giảm viêm, phục hồi nhanh hơn.
Một số vị thuốc thường dùng: Khổ sâm, kim ngân hoa, bồ công anh, rau má, lá trầu không, lá khế, sài đất, ngải cứu, lá ổi, kinh giới, hoàng bá, lá đinh lăng.
Bài thuốc tắm dân gian thông dụng: Khổ sâm 20g + kim ngân hoa 15g + rau má 15g + lá trầu không 10g. Đun sôi với 2–3 lít nước, pha ấm tắm hoặc rửa vùng da tổn thương, giúp giảm ngứa – viêm – mụn ngoài da.
5. Lời khuyên từ bác sĩ
• Giữ tinh thần vui vẻ, ngủ đủ giấc.
• Ăn uống thanh đạm, hạn chế đồ cay nóng.
• Tập thể dục nhẹ, thiền, yoga để giảm stress.
• Thăm khám bác sĩ chuyên khoa da liễu khi bệnh da kéo dài.
👉👉👉 Khi tâm an, da tự khắc sáng
Làn da là tấm gương phản chiếu tâm hồn.
Hãy chăm sóc da không chỉ bằng mỹ phẩm, mà bằng sự bình an trong tâm trí.
BSCKII. Ngô Thị Bạch Yến
Đơn vị Điều trị – chăm sóc da, Khoa Khám Bệnh
Bệnh viện Y học cổ truyền TP.HCM
