Thứ Sáu, ngày 17 tháng 10 năm 2025. Chào mừng đến cổng thông tin điện tử Bệnh viện Y học cổ truyền Thành phố Hồ Chí Minh. TUẦN LỄ "MANG Y HỌC CỔ TRUYỀN ĐẾN VỚI NGƯỜI DÂN"

Kiến thức y khoa

Y học cổ truyền hữu ích gì cho thai phụ và sản phụ sau sinh?

Phụ nữ mang thai và thường xuyên cảm thấy đau lưng, mỏi cổ vai gáy, mất ngủ, phù chân, nghén và nôn nhiều,… Sản phụ vừa sinh em bé và đang phải đối mặt với tình trạng đau sau phẫu thuật, rối loạn nội tiết, sữa về chậm, rối loạn tiêu tiểu?

hinh 2
Thai phụ và sản phụ thường bị đau lưng, đau cổ gáy và tắc sữa do nhiều nguyên nhân liên quan đến sự thay đổi sinh lý, nội tiết, và hoạt động cơ học trong quá trình mang thai và sau sinh.
1. Đau lưng
• Tăng trọng lượng thai nhi: Cột sống phải chịu thêm áp lực lớn, nhất là vùng thắt lưng.
• Thay đổi tư thế: Phụ nữ mang thai thường ưỡn người về sau để cân bằng cơ thể → dễ đau vùng lưng dưới.
• Thay đổi nội tiết: Hormone Relaxin làm giãn dây chằng vùng chậu để chuẩn bị sinh, nhưng đồng thời cũng khiến khớp lỏng lẻo → đau nhức.
• Thiếu canxi: Thiếu vi chất cũng gây yếu xương, đau lưng.
2. Đau cổ gáy
• Căng cơ do tư thế xấu: Sau sinh, sản phụ thường cúi đầu cho con bú, bế con sai tư thế lâu khiến cơ cổ – vai – gáy căng cứng.
• Thiếu ngủ, stress: Làm cơ thể mỏi mệt, hệ thần kinh căng thẳng → co cứng cơ vùng cổ – gáy.
• Rối loạn tuần hoàn máu vùng cổ gáy: Do nằm sai tư thế, hoặc máu lưu thông kém.
3. Tắc sữa
• Sữa tiết ra nhưng không được dẫn ra ngoài: Do con bú không đúng cách, hoặc sữa mẹ bị ứ đọng, không được vắt sạch.
• Ống dẫn sữa bị tắc nghẽn: Sữa bị ứ lại, tạo cục → đau nhức, có thể sốt (viêm tuyến vú).
• Căng thẳng, lo âu: Làm giảm tiết hormone oxytocin – hormone giúp đẩy sữa ra ngoài.
• Mẹ bị lạnh hoặc ăn uống không đúng cách: Có thể gây co bóp tuyến sữa hoặc tích tụ đàm → tắc sữa.
Cách khắc phục:
• Giữ tư thế đúng khi bế con, cho bú hoặc làm việc.
• Massage nhẹ nhàng, chườm ấm vùng đau.
• Bổ sung canxi, vitamin D, uống nhiều nước, ngủ đủ.
• Cho con bú thường xuyên, đúng khớp ngậm, hoặc hút sữa nếu bé bú kém.
• Nếu tắc sữa nặng → nên tới khám tại các cơ sở y tế để được điều trị tốt hơn.
Xoa bóp – châm cứu chuyên biệt cho thai phụ và sản phụ sau sinh giúp các bà mẹ giảm đau – thư giãn – phục hồi nhanh chóng:
– Giảm đau mỏi vai gáy, lưng, hông: Hỗ trợ điều chỉnh tư thế, tăng lưu thông máu, giảm áp lực lên các cơ.
– Giảm phù chân – tăng tuần hoàn máu: Các thao tác nhẹ nhàng kích thích máu huyết lưu thông, giảm tê bì, chuột rút.
– Ổn định tinh thần – giảm căng thẳng: Giúp mẹ bầu cân bằng cảm xúc, an thần, giảm stress thai kỳ.
– Cải thiện giấc ngủ: Giúp mẹ bầu thư giãn, dễ đi vào giấc ngủ sâu hơn, giảm mệt mỏi.
– Kích thích sữa mẹ về nhiều – đều: Châm cứu tại các huyệt đạo chuyên biệt giúp tuyến sữa hoạt động hiệu quả.
Phục hồi cơ thể nhanh chóng: Giảm đau cơ, giảm sưng nề, hỗ trợ co hồi tử cung.
– Ngăn ngừa và cải thiện trầm cảm sau sinh: Thư giãn, ổn định hormone, giúp mẹ cảm thấy nhẹ nhàng và yêu đời hơn.
– Tăng cường sức khỏe tổng thể: Giúp mẹ lấy lại thể lực, cải thiện tiêu hóa và miễn dịch.

[Nguồn: Bs Nguyễn Kim Ngân – Khoa khám]

Đối tác