Trong thời đại công nghiệp ngày nay, môi trường sống bị ô nhiễm và thực phẩm nhiễm độc, chế độ sống không lành mạnh là những yếu tố nguy cơ gây ra nhiều căn bệnh của thời đại như tiểu đường, xơ gan, huyết áp, thừa cân, béo phì và cả ung thư. Gan là một cơ quan quan trọng trong việc giải độc cơ thể. Chức năng của gan được đánh giá rất cao trong cả y học cổ truyền lẫn y học hiện đại để thanh lọc các độc tố trong cơ thể, giúp cân bằng và duy trì các chỉ số sinh lý của cơ thể ở mức bình thường. Tuy nhiên, nếu lượng độc tố hấp thụ và tích tụ quá nhiều vượt quá khả năng của gan, sẽ gây tổn thương cho gan và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác. Do vậy, việc phục hồi và tăng cường chức năng gan là rất cần thiết để giải độc cho cơ thể cũng như hỗ trợ trong việc điều trị các căn bệnh thời đại ngày nay.
Dựa trên lý luận y học cổ truyền và 45 năm kinh nghiệm điều trị, Bệnh viện Y học cổ truyền Thành phố Hồ Chí Minh đã phối hợp các dược liệu như diệp hạ châu, phan tả diệp và cỏ ngọt trong một thang thuốc. Các nguyên liệu được sao tẩm với trần bì theo công thức đặc chế của bệnh viện để gia tăng tác dụng của thang thuốc. Kết hợp với nhiều kỹ thuật sản xuất hiện đại tại nhà máy đạt chuẩn WHO-GMP, bệnh viện đã sản xuất thành công thuốc “Nhuận gan giải độc” dưới dạng cao lỏng chứa các thành phần có tác dụng hỗ trợ điều trị viêm gan, viêm gan virus, tăng men gan, tăng lipid máu, viêm da, dị ứng, chàm, táo bón, hỗ trợ giải độc rượu và giảm cân.
Bài thuốc “Nhuận gan giải độc” gồm 4 vị thuốc dược liệu:
– Diệp hạ châu đắng (Herba Phyllanthi amari): có tác dụng tiêu độc, sát trùng, tán ứ, thông huyết, lợi tiểu. Diệp hạ châu đắng được chỉ định trong điều trị viêm gan, vàng da, sốt, đau mắt, tiểu tiện bí, rắt, tắc sữa, kinh bế hoặc mụn nhọt, lở ngứa ngoài da, rắn cắn. Ngày nay đã có rất nhiều nghiên cứu về tác dụng bảo vệ gan của dược liệu này. Nhờ vào thành phần hoạt chất phyllanthin và hypophyllanthin có trong cây thuốc, diệp hạ châu bảo vệ tế bào gan chống các tác nhân gây viêm gan như carbontetraclorid và galactosamin. Ngoài ra, dược liệu diệp hạ châu ngăn cản sự tăng trưởng và nhân lên của virus với cơ chế khóa trực tiếp hay ngăn ngừa sự sao chép vật liệu di truyền của virus. Dịch chiết Diệp hạ châu đắng có tác dụng kháng khuẩn, đặc biệt là trên các vi khuẩn gram âm.
– Phan tả diệp (Folium Sennae): vị ngọt đắng, tính hàn có tác dụng tả hạ thanh nhiệt. Dịch chiết từ lá Phan tả diệp có tác dụng ức chế hỗn hợp acid béo FAS, là một liệu phác mới trong điều trị bệnh béo phì.
– Trần bì (Pericarpium Citri reticulatae perettne): là vỏ quả chín đã phơi hoặc sấy khô và để lâu năm của cây Quýt, có tác dụng chống tiểu đường và béo phì.
– Cỏ ngọt (Folium Steviae rebaudianae): vị ngọt, tính mát, có tác dụng trừ tiêu khát, lợi tiểu, hạ huyết áp, dùng trong các trường hợp đái tháo đường, đái tháo nhạt, bí tiểu tiện, huyết áp cao. Nghiên cứu của Areli Carrera-Lanestosa và cs năm 2017 cho thấy hợp chất glycoside steviol được chiết xuất từ lá, hoa và rễ của Cỏ ngọt là chất làm ngọt không chứa calo, là một lựa chọn tự nhiên để điều trị các bệnh liên quan đến hội chứng chuyển hóa như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, béo phì.
Để đảm bảo sản phẩm “Nhuận gan giải độc” đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và hiệu quả, các dược liệu sẽ được kiểm tra chất lượng bởi các chuyên gia kiểm nghiệm tại Bệnh viện Y học cổ truyền TP. HCM. Việc kiểm tra này được thực hiện theo tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam V tại phòng kiểm nghiệm đạt tiêu chuẩn thực hành tốt phòng thí nghiệm (GLP). Chỉ khi nguyên liệu đầu vào đạt chuẩn mới được sử dụng để sản xuất thuốc. Cao lỏng “Nhuận gan giải độc” sẽ được sản xuất trên dây chuyền sản xuất hiện đại đạt tiêu chuẩn WHO-GMP và được kiểm tra chất lượng theo tiêu chuẩn cơ sở trước khi đưa ra thị trường. Sản phẩm được sản xuất và kiểm tra chất lượng chặt chẽ sẽ đáp ứng nhu cầu và sự hài lòng của người tiêu dùng.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu Tiếng Việt
- Bộ Y Tế (2017), Dược điển Việt Nam V, NXB Y học.
- TS Đỗ Tất Lợi ( 2011), Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam, NXB Thời đại.
Tài liệu nước ngoài
- Areli Carrera-Lanestosa et al. (2017), “Stevia rebaudiana Bertoni: A Natural Alternative for Treating Diseases Associated with Metabolic Syndrome”, J Med Food, pp. 1–11.
- Kerim R.-O. A. et al. (2017), “Impact of Cassia acutifolia Infusion on Glucose Levels in Obesity and Diabetes Rat Model”, Journal of pharmacopunture. 20 (3), pp. 201-206.
- Khatoon S. (2006), “Comparative pharmacognostic studies of tree Phyllanthus spieces”, Ethnopharmacology, 104(2), pp. 79-86.
- Kloucek P. (2005), “Antibacterial screening of some Peruvian medicinal plants uesd in Calleria District”, Ethnopharmacology, 99(2), pp.309-312.
- Rajeshkumar N. V., Kuttan R. (2006), “Phyllanthus amarus extrac administration increase the life span of rats with hepatocellular carcinoma”, Ethnopharmacology, 73(2), pp. 215-219.
Tác giả: ThS. DS Nguyễn Kim Ngân, DS. Lưu Thị Thu Thuỷ, CN. Trần Gia Huy
[Nguồn: Khoa Dược – BV YHCT]
